Haniu, a plecak masz? “Maamm” odpowiedziała Hania i ruszyła z rodzicami ku przygodzie. Pierwszy raz samolotem, pierwszy raz z plecakami, pierwszy raz ciut dalej niż za miedzę. O Gruzji myśleliśmy od dawna, od TU, a że Wizzair rzucił  lot do Gruzji na mapę swych bezpośrednich połączeń z Polski, w dodatku z Katowic, to polecieliśmy.

Gotowi do drogi.. z dziećmi, psami, plecakami

“Frrrrrrrrr”

Lot o godzinie 0:50. Hania zdrzemnęła się chwilkę w drodze na lotnisko i chwilkę w samolocie, tuż przed lądowaniem. Poza tym chłonęła nowe przestrzenie i dziwiła się tyylu śpiącym na siedząco. Lecieliśmy na wschód, ku słońcu, więc noc umknęła niepostrzeżenie i wylądowaliśmy o 6 czasu lokalnego.

Hania bez marudzenia zasnęła w hostelu o poranku i spała do 15, więc połowę Dnia Dziecka przespała. Rodzice zresztą tez padli jak muchy 😉

Pierwszy nocleg w hostelu w Kutaisi

Gdzie Hania spała?

Rezerwowaliśmy tylko pierwszą i ostatnią noc, a reszty szukaliśmy na bieżąco posługując się listą polecanych miejsc ( niezła baza noclegowa w Gruzji i źródło wielu informacji) W Gruzji noclegów w przyzwoitej cenie w standardzie hostelowo-kwaterowym jest bardzo dużo, więc nie obawialiśmy się, że wylądujemy gdzieś bez noclegu z dzieckiem. Poza tym istnieje duża szansa, że nocleg sam do nas przyjdzie.

Hania spała między nami i swoimi super tubami, polecamy ! Przy tej okazji rodzice głowili się nad różnymi kombinacjami, żeby pomieścić trójkę z tubami na łóżku, czasem spali w poprzek, a ojcu nogi wystawały, czasem ojciec lądował na podłodze.

Dziś śpimy w poprzek, a dziś pod dywanem!

Nie mielismy problemu ze zmianą czasu, spaliśmy do oporu, który wyznaczała Hania, a dwa razy siła wyższa, czyli poranny pociąg z Borjomi do Tbilisi i samolot powrotny…o 6 rano! Popołudniowe drzemki przypadały różnie, gdzie Hanię złapał Morfeusz, tam spała. W marszrutce drętwiały nam ręce od amortyzowania wstrząsów, ale cieszyliśmy się, że Hani nie złapała choroba lokomocyjna tylko sen. Natomiast najwygodniej było w wózku, rodzice mogli np. spokojnie zjeść obiad

Spanie na świeżym powietrzu – w górach oczywiście najlepsze :)

Marszrutka pędzi za dnia, Hania śpi, pociąg się wlecze nocą do Batumi i tłucze, Hania śpi

“Nana am!” czyli jedzenie

Wyspane dziecko, ale głodne. “A co Hania jadła?” to najczęściej zadawane pytanie po wyjeździe. W warunkach domowych “Nana” je różnorodnie i chętnie, ale gruzińska kuchnia nie przypadła jej do gustu. Bo była tłusta, ciężka, a kolendra pachniała zbyt intensywnie. A my nie zawsze mieliśmy nocleg z kuchnią. Na tę okoliczność wzięliśmy ze sobą kilka niezbędnych rzeczy: -mleko w proszku (ulubiony Hipp 4) -kaszkę na rano do której dodawaliśmy lokalne jogurty i owoce -kaszę kuskus na obiad, do której dodawaliśmy pyszne gruzińskie pomidory i mieszankę przypraw . Przygotowanie ekspresowe – kubek i grzałka. Do tego ulubione jajo, jeśli był dostęp do kuchni, chlebek maczany czasem w talerzu rodziców, owoce, jogurty (niestety wszystkie słodzone) i czasem ciastka zbożowe/migdałowe (na kryzysy w marszrutce). 2 tygodnie odstępstwa od standardowej diety Hani nie zaszkodziło… Zresztą karmiła się głównie wrażeniami, jedzenie nie było tak zajmujące, jak poznawanie gruzińskiej rzeczywistości.

Grunt to wspólnie biesiadować! Chociażby o chlebie :)

Hania z chlebem na tbilijskiej ławce i mlekiem pod kaukaskim rysiem

A na deser palemushi czyli galaretko-budyń winogronowy, który bardzo smakował!

i te fikuśne czurczele, czyli orzechy w zastygłym soku winogronowym też smakowały, a forma ciekawiła

Ale i tak banan rządzi ;)

Do picia wspomniane już mleko Hipp było, gruzińskie soczki, niestety wszystkie słodzone, więc solidnie rozcieńczane wodą mineralną. Hani bardzo podobało się picie przez rurkę, co jest dość praktyczne w podróży… zwłaszcza, że to zajęcie zajmujące i tata miał czas sprawdzić prognozę na jutro w kafejce z wi-fi 😉

“Buuu” czyli pędzimy marszrutką

Podstawowe potrzeby zapewnione, więc karmimy głód poznawczy. Tak pędzimy, że podczas pierwszej podróży Hanię łapie choroba lokomocyjna. Fakt, że siedziała fatalnie, odgrodzona od widoku fotelem przed nią, za dużo zjadła na śniadanie, ale to nie usprawiedliwia stylu jazdy gruzińskich kierowców, o czym już było tu.

Miejsce zajęłam!

Później już dbaliśmy o to, żeby zajmować miejsce w pierwszym rzędzie, co nie było trudne, bo zawsze wsiadaliśmy na początku kursu marszrutki, zanim zdążyła się wypełnić. Do tego robiliśmy Hani specjalny tron, tak, żeby jak najwięcej widziała do przodu… I zagadywaliśmy o górach, chmurach, domkach, pieskach, znakach sygnalizujących ostry skręt, krowach i wszystkim, co mogło wzrok Hani utrzymać na drodze. Aż do czasu, kiedy morzył ją sen i zasypiała. Wtedy rodzice zmieniali konstrukcję na leżącą, podusia pod głowę i pędzili dalej.

No i gdzie tym razem jedziemy?

Nieważne gdzie, ważne żeby było się za co chwycić! Ulubiona pozycja w drodze :)

Hania zwiedza = Hania biega

Monastyry zwiedzaliśmy na zmianę. Hania biegała, eksplorowała, a to zapewniały jej place przed kościołami, kamyczki, schodki. Raz próbowaliśmy zwiedzania w chuście, ale taki transport Hania akceptuje tylko przy stałym rytmie, a matka chciała podziwiać. Wewnątrz kościołów najbardziej ciekawiły Hanię świeczki i tu miała z tatą swoje rytuały 😉

…biega wokół monastyru w Bodbe

..i wokół katedry Bagrati w Kutaisi

Krótka przerwa na rytuały…

i znów biega: monastyr Gelati oraz Sweti Cchoweli w Mccheta

Kolorowy monastyr Gelati

Zmęczona bieganiem badała klasztorne posadzki

W parku zdrojowym w Borjomi też biegała… pod obstrzałem!

….dobrze, że tata ma długie nogi ;)

Zatrzymać ją mogły tylko kamyczki 😉  w Signagi

“Delilelilieliii” czyli place zabaw

To odgłos jaki wydawała Hania na widok miejsc rozrywki dla maluchów Wyjazd był przełomem, jeśli chodzi o postrzeganie tej przestrzeni jako celowo stworzonej dla dzieci. I to był jej czas, a my staraliśmy się wyszukiwać takie miejsca, jako coś specjalnie dla niej na naszej mapie podróży. Wprawdzie murki wokół monastyrów były fajne, schody przyciągały jak magnes, kamyczków pod dostatkiem, ale place zabaw i tak były najfajniejsze. Tyle tam dzieci, różności do wspinania, zjeżdżania, bujania!

Hania w natarciu..

Lubiła wyzwania, nawet pierwszy wspin ściankowy był!

A taka skała do wspinania znajduje się w Dolinie Będkowskiej ;)

Spotkania i burza bodźców

Nowe obrazy, sytuacje, ludzie, język – wszystko to sprawiło, że Hania zaczęła wydawać masę nowych dźwięków i nauczyła się wielu nowych słów i zwrotów, jak np. “bada baś” w Kazbegach, czyli pada deszcz – najczęstsze sformułowanie strapionych turystów. Wśród ludzi Hania czuła się swobodnie, ale nie lubiła sytuacji, gdy ktoś zupełnie obcy podchodził, by ja uszczypnąć w policzek lub co gorsza dać buziaka (a to dość częsty odruch w stosunku do dzieci), albo w inny sposób wyrazić swój zachwyt/zainteresowanie Hanią. A my czasem nie byliśmy w stanie wytłumaczyć tym przyjaznym ludziom, że  to nie jest wcale miłe dla Hani. Uśmiechy, “papa”, owszem, ale bliższe kontakty dopiero, jak się zapoznamy. Jakże szybko Hania podłapała gruzińskie “nie” czyli “ara” dźwięcznie wymawiając “rrrr”, choć z zastosowaniem w praktyce było trudniej. Zdecydowanie bardziej wolała spotkania z dziećmi

Hania poznaje gruzińskich kolegów..a my jego babcię! Ta ma 39 lat i to jest norma w Gruzji

Hania i Sandro, poznany w Tbilisi polsko-gruziński kolega :)

Hania pierwszy raz styka się ze zjawiskiem paparazzi…:/

Swój urok i powodzenie umiała wykorzystać ;-)

O pan z balonikami!

Z właścicielką hostelu w Signagi i jej wnuczką…” Mama szybko rób to zdjęcie”

Rodzice biesiadują, Hania testuje krzesła gospodarzy

Hania w drodze i po drodze

Nasza mała dziewczynka okazała się bardzo elastyczną podróżniczką! Złapała zmienny rytm praktycznie od razu, kiedy tylko odespała lot. Do transportu Hani, zamiast nosidła, wzięliśmy leciutki wózek parasolkę, składany w mig! Dało nam to możliwość swobodniejszego spakowania, bo mogliśmy zabrać dodatkowy plecak. No i zwiedzaliśmy na lekko mając swoje chwile relaksu gdy Hania wygodnie siedziała. Ale nawierzchnia na wózek, to był prawdziwy offroad! Ileż to razy przenosiliśmy wózek, ponad dziurami większymi niż kółka, przez kamienie, schody, brukowany wyboisty bruk, przejścia podziemne niedostosowane do zjazdów wózkiem. Wyglądaliśmy dość pociesznie obładowani plecakami z wózkiem-lektyką 😉 Nosidełko natomiast spadło nam z nieba, a dokładnie od Marysi, poznanej w Tibilsi. Wcześniej na etap górski zaplanowaliśmy chustę, ale w nosidle Hani było zdecydowanie wygodniej. Po Gruzji z dzieckiem podróżuje się dobrze, choć do marszrutek trzeba się przyzwyczaić. Akcesoria dla malucha, typu pieluszki są w każdej aptece (a te dość liczne),  można je kupić na sztuki, więc plecak lżejszy

Wózek na start, pierwszy dzień przed brama hostelu w Kutaisi

Hani deszczowy widok z wózka

Po drodze Hania szukała swoich stałych punktów w krajobrazie : muuu, buuu, frrr, au au były praktycznie wszędzie. Znajdywała sobie zajęcie wszędzie, bo przecież w każdym miejscu jest coś, czego jeszcze nie poznała, a nawet jak poznała, to można spróbować wykorzystać to na tysiąc sposobów..np kamyczki. Dzięki niej poznawaliśmy Gruzję od podłoża…i przywieźliśmy kilka garści kamieni na pamiątke 😉

W drodze w pociągu

“Au Au, au au” na dworcu marszrutkowym Ortachala w Tbilisi

“Muuuuuuu, Muuuu” w Kazbegach

Nie narzucaliśmy sobie tempa, odpuściliśmy wiele atrakcji, m.in trudno dostępne miasto skalne Wardzia, nie zrobiliśmy wielu zdjęć, bo właśnie w “tym momencie”  mieliśmy obie ręce zajęte, lub Hania chciała wdrapywać się na schodki, lub też cokolwiek innego z repertuaru prawie dwulatki.  Ale mieliśmy czas na..

puszczanie baniek…

relaks w Kvariati

I na hamak w Borjomi

I spacer po schodach w Signagi

I machanie nogami na łące z widokiem w Kaukazie Wysokim

… w pociągu do Bakuriani sroczka kaszkę ważyła

a promenada w Batumi złociła się zachodzącym słońcem…